Al la enhavo

Prepozicioj

Prepoziciojn oni povas klasifiki laŭ la postulata kazo aŭ laŭ la signifo.

Klasifiko laŭ la postulata kazo

Prepozicioj kun la nominativo
als (= ol, kiel)
Prepozicioj kun dativo
ab (= ekde) , außer (= krom) , aus (= el) , bei (= ĉe) , gegenüber (= vidalvide) , mit (= kun, per) , nach (= al) , seit (= de) , von (= de) , zu (= al)
Lokaj prepozicioj kun akuzativo
bis (= ĝis) , durch (= tra) , für (= por) , um (= por) , gegen (= kontraŭ) , ohne (= sen) , entlang (= laŭ)
Prepozicioj kun dativo kaj akuzativo
an (= sur) , auf (= sur) , in (= en) , über (= super) , unter (= sub) , vor (= antaŭ) , hinter (= malantaŭ) , zwischen (= inter) , neben (= apud)
Prepozicioj kun la dativo
wegen (= pro) , während (= dum) , infolge (= sekve de) , statt (= anstataŭ) , trotz (= malgraŭ)

Klasifiko laŭ la signifo

Lokaj prepozicioj

Prepozicioj kun dativo kaj akuzativo

an
sur
am (an + dem) Hauptplatz
ĉe la ĉefa placo
in
en
in der Straßenbahn
en la tramo
auf
sur
auf dem Spielplatz
en la ludejo
auf dem Schloßberg
sur la kastelomonto
über
super
über der Stadt
super la urbo
unter
sub
unter dem Schloßberg
sub la kastelomonto
vor
antaŭ
vor dem Brunnen
antaŭ la puto
hinter
malantaŭ
hinter dem Café
malantaŭ la kafejo
zwischen
inter
zwischen dem Brunnen und dem Rathaus
inter la puto kaj la urbodomo
neben
apud
neben der Oper
apud la operejo

Se oni respondas la demandon „wo?“ (kie troviĝas io? kie moviĝas io?) la substantivo post la prepozicio ĉiam estas en dativo.

Verboj indikantaj pozicion:

  • liegen (= kuŝi)
  • stehen (= stari)
  • sitzen (= sidi)
  • hängen (= pendi)
  • stecken (= enmeti)
Wo liegt die Zeitung? – Auf dem Tisch.
= Kie kuŝas la gazeto? – Sur la tablo.
Wo steht der Koffer? – Hinter dem Schrank.
= Kie staras la valizo? – Malantaŭ la ŝranko.
Wo sitzt deine Freundin? – Vor der Dame da.
= Kie sidas via amikino? – Antaŭ la sinjorino.
Wo geht ihr am liebsten spazieren? – Im (in + dem) Wald.
= Kie vi promenadas plej prefere? – En la arbaro.
Das Geschirr steht auf dem Tisch.
= La vazaro staras sur la tablo.
Die Messer liegen hinter dem Herd.
= La tranĉiloj kuŝas apud la fornelo.
Die Schuhe liegen unter dem Bett.
= La ŝuoj staras sub la lito.
Die Weinflaschen stehen neben dem Abfalleimer.
= La vinboteloj staras apud la rubujo.
Blumen stehen vor dem Fenster.
= Floroj staras antaŭ la fenestero.
Zwischen Büchern liegen Socken.
= Inter libroj kuŝas strumpetoj.
Über dem Spiegel kleben Kaugummis.
= Super la spegulo gluiĝas maĉgumoj.
An der Wand hängt der Spiegel.
= Sur la muro pendas la spegulo.

Se oni respondas la demandon „wohin?“ la substantivo post la prepozicio ĉiam estas en akuzativo.

Verboj kiuj indikas ŝanĝon de pozicio:

  • legen (sich) (= kuŝigi sin)
  • stellen (sich) (= starigi sin)
  • setzen (sich) (= eksidi)
  • hängen (= pendi)
  • stecken (= enmeti)
Wohin legst du die Zeitung? – Auf den Tisch.
= Kien vi metas la gazeton? - Sur la tablon.
Wohin stellst du den Koffer? – Hinter den Schrank.
= Kien vi metas la valizon? - Malantaŭ la ŝrankon.
Wohin setzt sich deine Freundin? – Vor die Dame da.
= Kien sidigas sin via amikino? - Antaŭ la sinjorinon.
Wohin geht ihr heute spazieren? – In den Wald.
= Kien vi promenas hodiaŭ? - En la arbaron.
Das Bett kommt in die Ecke.
= Ili metas la liton en la angulon.
Der Kasten kommt neben das Bett.
= La kesto iras apud la liton.
Den Schreibtisch stellen wir vor das Fenster.
= La skribotablon ni metas antaŭ la fenestron.
Diese Lampe stellen wir auf den Schreibtisch.
= Tiun ĉi lampon ni metas sur la skribotablon.
Möchtest du den Teppich unter den Schreibtisch legen?
= Ĉu vi volus meti la tapiŝon dub la skribotablon?
Den Spiegel hängen wir an die Wand.
= La spegulon ni pendigos sur la muron.
Über den Spiegel hängen wir die Uhr.
= Super la spegulon ni pendigas la horloĝon.
Biegen Sie in die Herrengasse ab.
= Turniĝu en la straton Herrengasse.

Prepozicioj kun dativo

aus
el
Nimm die Kleidung aus dem Schrank.
Prenu la vestaĵojn el la ŝranko.
bei
ĉe
Sie bleibt schon seit einer Stunde bei dem Arzt.
Ŝi estas jam de unu horo ĉe la kuracisto.
Zuerst haben wir uns bei der Ausländerbehörde im Stadthaus erkundigt.
Unue ni informiĝis ĉe la oficejo por eksterlandanoj en la urbodomo.
nach
al
Wir fahren morgen nach Linz, nach Österreich.
Morgaŭ ni veturos al Linz, al Aŭstrio.
Ich fliege nach Russland.
Mi flugas al Rusio.
von
de
Sie wohnen nicht weit von uns.
Ili loĝas ne for de ni.
Nimm deine Füße vom (von + dem) Tisch!
Forprenu viajn piedojn de la tablo!
Er kommt gerade von seiner Freundin.
Li ĵus venas de sia koramikino.
Sie ist vor kurzem von der Türkei nach Deutschland gezogen.
Ŝi antaŭ nelonge translokiĝis de Turkio al Germanio.
zu
al
Dann musst du zum (zu + dem) Schloss gehen.
Tiam vi devas iri al la kastelo.
Ich muss zum (zu + dem) Arzt.
Mi devas iri al la kuracisto.
Man hat uns zum (zu + dem) Arbeitsamt geschickt.
Oni sendis nin al la laboroficejo.
gegenüber
vidalvide

(antaŭ aŭ malantaŭ la substantivo, ĉiam antaŭ la persona pronomo)

Ich wohne gegenüber dem Park.
Mi loĝas vidalvide al la parko.
Ich wohne dem Park gegenüber.
Mi loĝas kontraŭ la parko.
Er sitzt mir gegenüber.
Li sidas kontraŭ mi.
Am besten tankst du bei der Tankstelle dem Freizeitzentrum gegenüber.
Plej bone vi ĉerpos benzinon en la benzinejo kontraŭ la libertempa centro.

Ĉe direktindikoj kun landnomoj kiuj havas difinan artikolon oni uzas la prepozicion in + akuzativo.

Ich fliege in die Türkei.
= Mi flugas en Turkion.
Ich fliege in die USA.
= Mi flugas en Usonon.
Ich fliege in die Schweiz.
= Mi flugas en Svislandon.

Lokaj prepozicioj kun akuzativo

durch
tra
Wir fahren durch den Tunnel.
Ni veturas tra la tunelo.
Wir fahren durch die Stadt.
Ni veturas tra la urbo.
Dann fährst du durch die Unterführung.
Poste veturu per la subirejo.
über
super
Wir gehen über die Straße.
Ni transiras la straton.
Du fährst über die Brücke.
Vi veturas trans la ponto.
entlang
laŭ
Entlang den Fluss gibt es schöne Wege.
Laŭ la rivero estas belaj vojoj.
Du fährst den Heidensee entlang.
Vi veturas laŭ la lago Heidensee.

Prepozicio + substantivo + prepozicio / adverbo:

an + Dativ + entlang
Ich gehe oft am (an + dem) Fluss entlang spazieren.
Ofte mi iras promeni laŭ rivero.
Du fährst am (an + dem) Heidensee entlang.
Vi veturas laŭ la lago Heidensee.
an + Dativ + vorbei
Ich komme oft an dem Museum vorbei.
Mi ofte preteriras la muzeon.
Du fährst am (an + dem) Hafen vorbei.
Vi preteriras havenon.
gegenüber von + Dativ
Ich wohne gegenüber von dem Park.
Mi loĝas kontraŭ la parko.
Am besten tankst du bei der Tankstelle gegenüber vom (von + dem) Freizeitzentrum.
Plej bone vi ĉerpos benzinon en la benzinejo kontraŭ la libertempa centro.
bis zu + Dativ
Gehen Sie bitte bis zur Kreuzung.
Bonvolu iri ĝis la vojkruciĝo.
Dann fährst du bis zum (zu + dem) Supermarkt.
Poste veturu ĝis la superbazaro.
um + Akkusativ + herum
Wir fahren um die Stadt herum.
Ni ĉirkaŭiras la urbon.
Dann fährst du um den Supermarkt herum.
Poste veturu ĉirkaŭ la superbazaro.

Tempaj prepozicioj

Prepozicioj kun dativo
an
sur
 dato
semajntagoj
diurnotempo
  • Ich bin am (an + dem) 06.07.1975 geboren.
    Mi naskiĝis la 6-an de julio 1975.
  • Am (an + dem) Sonntag arbeite ich nicht.
    Dimanĉon mi ne laboras.
  • Am (an + dem) Morgen schlafe ich lange.
    Matene mi longe dormas.
bei
ĉe
 Samtempeco
  • Bei der Arbeit kann ich nicht telefonieren.
    Laborante mi ne povas telefoni.
in
en
 poste
monatoj
sezonoj
nokte
  • In einer Stunde bin ich bei dir.
    Post unu horo mi estos ĉe vi.
  • Was hast du im (in + dem) September gemacht?
    Kion vi faris en septembro?
  • Im (in + dem) Winter fahre ich oft Ski.
    Vintre mi ofte skias.
  • In der Nacht muss sie arbeiten.
    En la nokto ŝi devas labori.
nach
al
 poste
  • Nach zwei Stunden ist er zurückgekommen.
    Post du horoj li revenis.
  • Schon nach einer Woche konnten wir die Ergebnisse sehen.
    Jam post unu semajno videblis rezultoj.
vor
antaŭ
 antaŭe
  • Vor dem Schlafen geht sie baden.
    Antaŭ ekdormo ŝi iras bani sin.
  • Es ist 5 vor 7.
    Estas 5 minutoj antaŭ la 7-a.
seit
de
 rilatas al la pasinteco
  • Es regnet seit gestern.
    Ekde hieraŭ pluvas.
  • Seit gestern bin ich wieder fit.
    Ekde hieraŭ mi estas denove sana.
ab
ekde
 rilatas al la nuntempo kaj la estonto
  • Ab heute rauche ich nicht mehr.
    Ekde morgaŭ mi ne fumos.
  • Ab November arbeite ich am nächsten Abschnitt.
    Ekde novembro mi laboros pri sekva etapo.
von
de
 kun „bis“
  • von 8.00 Uhr bis 10.00 Uhr
    ekde la 8-a ĝis la 10-a horo
  • Von Montag bis Freitag bin ich an der Uni.
    Ekde lundo ĝis vendredo mi estas en universitato.
Lokaj prepozicioj kun akuzativo
bis
ĝis
 (ankaŭ) kun „von“
  • von 8.00 Uhr bis 10.00 Uhr
    ekde la 8-a ĝis la 10-a horo
  • Von Montag bis Freitag bin ich an der Uni.
    Ekde lundo ĝis vendredo mi estas en universitato.
  • Ich habe heute nur bis 15.00 Uhr Zeit.
    Hodiaŭ mi havas tempon nur ĝis la 15-a horo.
um
por
 je (horloĝtempo)
  • Um 7.30 Uhr fährt meine S-Bahn ab.
    Je 7.30 foriras mia trajno.
  • Um 15.30 Uhr habe ich einen Termin.
    Je 15.30 mi havas renkontiĝon.

Modalaj prepozicioj

Prepozicioj kun dativo
mit
kun, per
  • Ich schreibe gern mit dem Bleistift.
    Mi ŝatas skribi per krajono.
  • Ich fahre oft mit dem Bus.
    Mi ofte veturas per buso.
  • Ich fahre nicht gern mit dem Auto.
    Mi ne ŝatas veturi per aŭto.

„von“ kun propraj nomoj

„Von“ kun propraj nomoj priskribas posedon aŭ originon de objektoj aŭ personoj.

Thomas Mayr ist der Vater von Hana, Laura und Niklas.
= Thomas Mayr estas patro de Hana, Laura kaj Niklas.
Jolana Mayr ist die Mutter von Hana, Laura und Niklas.
= Jolana Mayr estas patrino de Hana, Laura kaj Niklas.
Das ist die Bluse von Katrin.
= Tio estas bluzo de Katrin.
Das ist das Bild von Botticcelii.
= Tio estas pentraĵo de Botticelli.
Das ist die Kaffeemaschine von Tchibo.
= Tio estas kafmaŝino de Tschibo.
Reen al la komenco